Komponenty

MWP 32556 Płock 1921

Wojna zaciera podziały. Gdy wojska przekraczają granice, kobiety przejmują obowiązki walczących mężczyzn, a dzieci wchodzą w role dorosłych.

Podziel się:

W 1920 roku rodzi się nowy typ obywatela – żołnierz-uczeń. Z jednej tylko warszawskiej szkoły – Męskiego Gimnazjum im. Kazimierza Kulwiecia – do armii ochotniczej zgłasza się 522 uczniów. Rannych zostaje 49, odznaczonych 8, śmierć ponosi 20. W sumie latem 1920 roku służbę pomocniczą w charakterze kurierów, gońców, sanitariuszy i telefonistów pełni około 15 tysięcy harcerzy i harcerek, co stanowi 15% wszystkich ochotników. Wiele matek ma pretensje do członków komisji poborowych, że ich kilkunastoletnich synów przypisują do oddziałów pomocniczych, a nie do jednostek liniowych.

Relacja z plenerowej wystawy „Letnie Ostatki. 1920”

Posłuchaj

Podpis

Przy Naczelnym Dowództwie oraz dowództwach armii i frontów powstaje osiem wywiadowczych oddziałów harcerskich. Chłopcy walczą też na pierwszej linii. 16-letni Karol Zygmunt Płoszko, syn dyrektorki szkoły muzycznej i uzdolniony pianista, ginie w natarciu pod Ossowem. Warszawa zgotuje mu uroczysty pogrzeb, w ostatniej drodze będzie mu towarzyszyć wielotysięczny tłum.

11-letni Tadeusz Jeziorowski pisze do rodziców kartkę Z własnej woli wychodzę na chwilę na ulicę. Proszę, nie miejcie pretensji do nikogo i ucieka z domu. Potem ładuje broń, roznosi walczącym amunicję, a w krytycznym momencie przejmuje karabin maszynowy na opuszczonej barykadzie. Chłopca odznacza Krzyżem Walecznych sam Naczelny Wódz Józef Piłsudski.

Relacja z wystawy

Relacja z plenerowej wystawy „Letnie Ostatki. 1920”

Kobiety również wkładają mundury. Oddziały Ochotniczej Legii Kobiet penetrują linie okopów. Sanitariuszki niosą pomoc rannym. Warszawianki dowożą na front żołnierzom papierosy i kawę, na ulicach w naprędce organizowanych punktach poją i karmią wojskowych.

Właściwie można uznać – podsumowuje Bitwę Warszawską jeden z niemieckich historyków – że prawdziwym „cudem nad Wisłą” w 1920 roku była błyskawiczna, dokonana w ciągu kilku tygodni przemiana polskiego społeczeństwa z utrudzonej wojną i zatomizowanej wspólnoty w zjednoczony i gotowy do boju naród.

Zobacz wystawę

Defilada

Publiczność gromadzi się na chodnikach. Środek placu zagospodarowano dla głównych uczestników obchodu - dla dzieci...
Wreszcie- defilada dzieci. Jakby bez końca. Pod wodzą p. Pawła Bitschana, który objął nie łatwą komendę nad armią dziecięcą sunie wąż z 25.000 dziatwy ze szkół i ochron.
Kurjer Warszawski, 5 lipca 1920 rok
Pisownia oryginalna
Fot .(źródło fotografii)
Antek Fybra

Żołnierz bohaterski dziecię warszawskiego bruku, Antek Frybra poświęcił się dla pożytku ojczyzny i w biały dzień, pod gradem kul nieprzyjacielskich, poszedł zburzyć tor kolejowy bolszewicki – tak się
rozpoczyna jeden z trzech tomów przygód wzorcowego ucznia-żołnierza, które latem 1920 r. śledziły dziesiątki tysięcy dzieci.
Fr. z Zabuża (F.R.), Antek Frybra na tyłach bolszewickich, Warszawa: Polskie Stow. Wydawnicze „Placówka”, 1920
Fot .(źródło fotografii)

Caption

Title

Description

Konkurs

Z okazji 100. rocznicy bitwy warszawskiej ogłosiliśmy konkurs „100 pomników na 100-lecie zwycięstwa“. Zeskanowaliśmy w 3D jeden z najstarszych pomników upamiętniających wiktorię warszawską 1920 r. (stojący w rzeczywistości w warszawskim Wawrze) i zaprosiliśmy Polaków, żeby samodzielnie stawiali pomniki bitwy.

Po wpisaniu w przeglądarce telefonu adresu www.1920.wielkiehistorie.pl. będzie można za pomocą smartfonu umieścić trójwymiarowy model wawerskiego pomnika w swoim otoczeniu i następnie wykonać zdjęcie aparatem. Można więc będzie „wznieść” pomnik na szczycie Rysów, na Polach Elizejskich w Paryżu, w chicagowskim Jackowie, albo… na Placu Czerwonym w Moskwie.

Konkurs został został zrealizowany w ramach projektu „Letnie Ostatki. 1920”, który został sfinansowany z programu „Kultura – Interwencje 2020” Narodowego Centrum Kultury.

Patronem konkursu był onet.

Więcej na: 1920.wielkiehistorie.pl

Twórcy

Maciej Piwowarczuk

Kurator

Maria Marczak

Koordynator

Andrzej Budek
Jacek Ebert

Projekt graficzny

KotBury

Realizacja projektu

Tomasz Kowalczyk

researcher

Marcin Urban
Piotr Wolski

Dokumentacja

Do pobrania

Katalog wystawy PDF

W mediach

100 pomników na 100-lecie zwycięstwa. Każdy może postawić pomnik wojnie polsko-bolszewickiej onet.pl

Dzieci na wojnie z bolszewikami onet.pl

Letnie Ostatki na Plaży Romantycznej Kurier wawerski

Partnerzy medialni

Partnerzy

Dofinansowanie

Poprzednie edycje

Pozstań w kontakcie

Imię

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych przez Fundacja na rzecz Wielkich Historii z siedzibą w Warszawie (00-819), NIP: 7010164787, KRS: 0000321207, REGON: 141708675 w celach: marketingu bezpośredniego dotyczącego własnych produktów i usług. Dane w tym celu przetwarzane będą na podstawie art. 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (RODO). Dane będą przechowywane przez okres 10 lat. Osoba, której dane dotyczą, ma prawo dostępu do treści swoich danych osobowych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem. W celu realizacji uprawnień, osoba której dane dotyczą możne wysłać stosowną wiadomość e-mail na adres: tpiwowarczuk@fundacjapit.pl.

Reklama

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Donec et elit in diam porttitor rhoncus vel at dolor. Duis venenatis ipsum nec ipsum ullamcorper commodo. Proin cursus mi lorem, sed interdum dui auctor sed. Pellentesque vel sem et sapien efficitur tempor. Pellentesque ultrices ante erat l